Maak van diversiteit een schoolvak
Patrick Loobuyck (DS 20130219)
Er is nood aan een algemeen vak waarin jongeren kennismaken met de democratische normen en waarden. Wil de overheid de jongeren toleranter maken, dan moet ze een apart vak burgerschapseducatie introduceren in het middelbaar
onderwijs.
Minister van Onderwijs Pascal Smet (SP.A) ging vorige week op studiereis naar Canada. Hij communiceerde alvast enkele zaken (DS 13 februari ‘Verhoog het niveau in hetmiddelbaar’ en DS 18 februari ‘Pascal Smet raadt grotere klassen aan’ ) waarmee hij rekening wil houden bij zijn onderwijshervorming. Maar zou hij ook gezien hebben dat de provincie Québec er sinds 2008 een vak éthique et culture religieuse (ECR) heeft ingevoerd? Het vervangt de vakken katholieke en protestantse godsdienst en moraal. Naast religiestudie, ethiek en dialoog, bevat het nieuwe vak een stevig stuk burgerschapseducatie. Zou hij gezien hebben dat het vak geschiedenis er histoire et éducation à la citoyenneté heet en er ook daar expliciet aandacht wordt besteed aan de geschiedenis en het belang van democratie, grondrechten, politieke vrijheid en gelijkheid?
Vlaanderen moet daarvan leren. Het cijfermateriaal dat begin deze maand door socioloog Mark Elchardus werd gepresenteerd, bevestigt wat velen aanvoelen: een substantiële groep jongeren is weinig tolerant en in steden broeien levensbeschouwelijke spanningen rond belangrijke thema’s als gelijkheid en vrijheid. In 2010 bleek ook uit het eindrapport van de International civic and citizenship education study dat Vlaamse jongeren ondermaats scoren op vlak van kennis, attitudes en vaardigheden inzake democratie, multiculturaliteit en mensenrechten. In Brussel worden ondertussen vrouwen en homo’s nageroepen en lastiggevallen, en het gemeenschapsonderwijs ziet zich genoodzaakt om een hoofddoekenverbod in te voeren omdat de religieuze druk in bepaalde scholen te groot is geworden (DS 2 februari).
Burgerschapseducatie
Wat is er nog nodig vooraleer de onderwijsverantwoordelijken beseffen dat burgerschapseducatie centraler moet komen te
staan in het onderwijs en niet alleen aan vrijblijvende vakoverschrijdende eindtermen en oncontroleerbare levensbeschouwelijke
vakken kan worden uitbesteed? Elchardus vraagt dat de leraren godsdienst en zedenleer aandacht besteden aan diversiteit
en de spanningen die daaruit voortkomen. Maar we moeten verder durven gaan. Vlaanderen heeft nood aan een algemeen
vormend verplicht vak waarin alle jongeren samen kennismaken met verschillende levensbeschouwingen, leren omgaan met diversiteit, en degelijk kennismaken met de democratische waarden en normen waarbinnen ze hun levensbeschouwing zullen
moeten vormgeven. Zo’n vak moet georganiseerd worden zoals elk ander schoolvak. Er moeten duidelijke eindtermen zijn en
een examen en de inspectie en kwaliteitsbewaking van het vak ressorteren onder het Vlaams ministerie van Onderwijs en Vorming.
De onderwijshervorming heeft tot nu toe de andere kant opgekeken als het gaat over dat belangrijke thema. In het licht van de maatschappelijke realiteit is dat schuldig verzuim. Misschien kan Pascal Smet als minister daar verandering in brengen en neemt
hij de ECRervaring van Québec ter overweging mee richting Vlaanderen.
Er is nood aan een algemeen vak waarin jongeren kennismaken met de democratische normen en waarden. Wil de overheid de jongeren toleranter maken, dan moet ze een apart vak burgerschapseducatie introduceren in het middelbaar
onderwijs.
Minister van Onderwijs Pascal Smet (SP.A) ging vorige week op studiereis naar Canada. Hij communiceerde alvast enkele zaken (DS 13 februari ‘Verhoog het niveau in hetmiddelbaar’ en DS 18 februari ‘Pascal Smet raadt grotere klassen aan’ ) waarmee hij rekening wil houden bij zijn onderwijshervorming. Maar zou hij ook gezien hebben dat de provincie Québec er sinds 2008 een vak éthique et culture religieuse (ECR) heeft ingevoerd? Het vervangt de vakken katholieke en protestantse godsdienst en moraal. Naast religiestudie, ethiek en dialoog, bevat het nieuwe vak een stevig stuk burgerschapseducatie. Zou hij gezien hebben dat het vak geschiedenis er histoire et éducation à la citoyenneté heet en er ook daar expliciet aandacht wordt besteed aan de geschiedenis en het belang van democratie, grondrechten, politieke vrijheid en gelijkheid?
Vlaanderen moet daarvan leren. Het cijfermateriaal dat begin deze maand door socioloog Mark Elchardus werd gepresenteerd, bevestigt wat velen aanvoelen: een substantiële groep jongeren is weinig tolerant en in steden broeien levensbeschouwelijke spanningen rond belangrijke thema’s als gelijkheid en vrijheid. In 2010 bleek ook uit het eindrapport van de International civic and citizenship education study dat Vlaamse jongeren ondermaats scoren op vlak van kennis, attitudes en vaardigheden inzake democratie, multiculturaliteit en mensenrechten. In Brussel worden ondertussen vrouwen en homo’s nageroepen en lastiggevallen, en het gemeenschapsonderwijs ziet zich genoodzaakt om een hoofddoekenverbod in te voeren omdat de religieuze druk in bepaalde scholen te groot is geworden (DS 2 februari).
Burgerschapseducatie
Wat is er nog nodig vooraleer de onderwijsverantwoordelijken beseffen dat burgerschapseducatie centraler moet komen te
staan in het onderwijs en niet alleen aan vrijblijvende vakoverschrijdende eindtermen en oncontroleerbare levensbeschouwelijke
vakken kan worden uitbesteed? Elchardus vraagt dat de leraren godsdienst en zedenleer aandacht besteden aan diversiteit
en de spanningen die daaruit voortkomen. Maar we moeten verder durven gaan. Vlaanderen heeft nood aan een algemeen
vormend verplicht vak waarin alle jongeren samen kennismaken met verschillende levensbeschouwingen, leren omgaan met diversiteit, en degelijk kennismaken met de democratische waarden en normen waarbinnen ze hun levensbeschouwing zullen
moeten vormgeven. Zo’n vak moet georganiseerd worden zoals elk ander schoolvak. Er moeten duidelijke eindtermen zijn en
een examen en de inspectie en kwaliteitsbewaking van het vak ressorteren onder het Vlaams ministerie van Onderwijs en Vorming.
De onderwijshervorming heeft tot nu toe de andere kant opgekeken als het gaat over dat belangrijke thema. In het licht van de maatschappelijke realiteit is dat schuldig verzuim. Misschien kan Pascal Smet als minister daar verandering in brengen en neemt
hij de ECRervaring van Québec ter overweging mee richting Vlaanderen.